مهاجرت هنرمندان و انتشار سبک‌های هنری مورد پژوهی: بررسی مهاجرت نگارگران ایرانی در دوران صفوی به هند و تأثیر آن‌ها بر شکل‌گیری نگارگری گورکانی

مهاجرت پدیده‌ای جامعه‌شناختی است که از آن به‌عنوان یکی از راه‌های مبادله فرهنگی بین جوامع مختلف یاد می‌شود. یکی از مهم‌ترین انواع مهاجرت‌ها، مهاجرت هنرمندان است. این امر انتشار سبک‌ها و شیوه‌های هنری در گستره‌های جغرافیایی متفاوت را در پی داشته و باعث هم‌آمیزی سنت‌های هنری مختلف و ترکیب تجارب هنرمندانه می‌شود. این مقاله تأثیر این پدیده جامعه‌شناختی را در انتشار سبک نگارگری در هند در دوران صفوی موردبررسی قرار داده و از رهگذر یک تحقیق تحلیلی – تاریخی، به این نتیجه رسیده است که مهاجرت هنرمندان نگارگر ایرانی عمدتاً به دلیل جابه‌جایی‌های دستگاه قدرت و حکومت و حمایت یا عدم‌حمایت‌های شاهان و دربار صورت می‌گرفته است. در نمونه موردی این مقاله نیز مهاجرت نگارگران ایرانی به دربار گورکانی به سبب قطع حمایت پادشاه صفوی و حمایت پادشاه گورکانی رخ‌داده که این امر باعث شکل‌گیری یک مکتب نگارگری جدید یعنی مکتب گورکانی شده است. ازاین‌رو این نوشتار به این نتیجه رسیده است که از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری مکتب نگارگری گورکانی، مهاجرت هنرمندان ایرانی به هند است و این مکتب نگارگری حاصل یک پدیده جامعه‌شناختی – زیباشناختی است.